Edward A. Murphy (1918–1990):
"Anything that can go wrong, will go wrong" (alles wat fout kan gaan, zal fout gaan)
Murphy was van beroep ruimtevaartingenieur die aan veiligheid-kritieke systemen werkte.
Hij wilde met zijn uitspraak de nadelige kant van de wet van de grote aantallen illustreren:
al is de kans op een ernstige menselijke fout bij het uitvoeren van een bepaalde
handeling heel klein, als het risico maar vaak genoeg wordt gelopen,
dan zal er vroeg of laat iemand een fout maken bij het uitvoeren van de handeling.
Natuurlijk doen we ons best om dat zo veel mogelijk te voorkomen, maar helemaal uitsluiten
gaat nu eenmaal niet. Dat is nou net Murphy's Law. Vroeg of laat doe je iets fout, of gaat
er iets fout. Als dat je mooist gemaakte model betreft, dan baal je flink natuurlijk...
en soms moeten we er toch ook wel om lachen.
Op deze Murphy's Law pagina's laten we zien wat er fout kan gaan,
zodat je, in een aantal gevallen, ervan kunt leren.
Motorhuis vastzetten
Hier zie je twee centreerringen en het schuine verloop onderaan het model.
Het motorhuis is dus eigenlijk gecentreerd en vastgezet op drie punten.
Er is geen drukring geplaatst en er is ook geen motorhaak aanwezig.
De motor werd in dit geval geplaatst d.m.v. friction-fit (klempassing,
door wat plakband rond de motor aan te brengen, net zo lang tot deze
strak in de motorhouder past). Daarna werd de motor vastgezet met een
stukje plakband rondom het uiteinde van de motor èn motorhuis.
De centreerring aan het uiteinde (de bovenste) is hier verlijmd vèr
boven het uiteinde van de motor. Het niet verbrandde gedeelte van het
motorhuis steekt ongeveer één cm. uit boven de onderste centreerring.
Dit is dus het punt waar de bovenkant van de geplaatste motor eindigt.
De uitdrijflading van de motor heeft hier over een lengte van enkele
cm's de mogelijkheid om in te vreten op het motorhuis.
En tja,... als een uitdrijflading dié kans krijgt,...
dan grijpt hij hem ook,...
Met de pijlen zijn de plaatsen aangegeven waar de hete verbrandingsgassen
na een aantal lanceringen volledig door de houderwand heen gevreten zijn.
Zodra dat gebeurt is ben je éénderde van je opvangpunten van je motorhuis
kwijt en dus ook éénderde van de sterkte ervan. De uitdrijflading raakt
ook een gedeelte van haar kracht kwijt bij de volgende lanceringen.
Bij een volgende lancering gaan de hete gassen aan de slag om
de rompbuis zelf en de vin ophanging aan te vreten.
Deze situatie moet dus voorkomen worden door de bovenste centreerring
nog net op het witte, niet aangevreten, stukje motorhuis te verlijmen.
Op deze manier voorkom je doorbrandingsproblemen en dus veiligheidsproblemen
bij je model.
Zo moet het niet
Hier zie je een motorhaak, twee centreerringen en een ring om de motorhaak vast te houden.
De bovenste centreerring (zonder de gleuf) is zo hoog geplaatst dat deze boven de drukring zit.
De drukring zit nét boven de motorhaak gleuf, binnen in de motorbuis.
Als de motorbuis boven de drukring na verloop van tijd doorbrandt, dat gaat gebeuren, dan is de ophanging van
één centreerring niet meer functioneel.
Deze situatie moet voorkomen worden door de bovenste centreerring
op of onder de drukring te lijmen.
Cluster unit vastzetten
De vinnen, die 'friction-fit' vastzitten in het staartstuk, zijn bij de crash van het
model afgeslagen.
Als je die met de hand eruit wilt schuiven, dan lukt het je meestal niet...
Wat is hier nu eigenlijik gebeurd?
We bekijken de volgende foto's:
De parachute is door de rompbuis de grond in gedrukt.
De neuskegel was bij de crash al/wel van het model af.
Het ondereinde van de buis is leeg...? Waar is dan het motorhuis...?
Dat wordt door oplettende ogen verderop gevonden.
Het motorhuis is hier uitgestoten in plaats van de parachute. De neuskegel is er nog wel uitgeblazen.
Goed kijkend in het ondereinde van de buis zijn eigenlijk geen lijmresten te herkennen.
Ook aan de centreerringen zijn deze niet echt duidelijk herkenbaar...
Het staartstuk is hier van plastic. De centreerringen van MDF. Een lastige combinatie.
Superlijm is dan best wel sterk... maar voor het vastzetten van een clustermotorhuis niet geschikt.
Ja, om de boel even op zijn plek te fixeren, met enkele druppels.
Daarna gewoon goed wat epoxy (of houtlijm) gebruiken om de ringen goed vast op hun plek te zetten.
Zelfs enkele schroefjes door de wand, of rivets/klinknagels(plastic), zijn een goed idee
(boven en onder de centreerringen).
Breng goede lijmrupsen aan, om extra lijmoppervlakte te maken. Dit is tevens een rand
waar de ringen tegenaan kunnen drukken.
Een rand naar boven toe, kun je ook maken daar een dunne strook koppelstuk in de buis te lijmen.
Zit je onderste centreerring een stukje naar binnen, dan kun je daaronder natuurlijk ook een
dunne strook koppelstuk in de buis lijmen.
Je motorhuis kan dan niet meer naar boven en niet meer naar beneden.
Wees dus zorgvuldig bij het uitkiezen van de juiste lijm bij je lijmtaak van dat moment.
Bij een clustermotorhuis zijn de krachten die vrijkomen flink groter!
Wees je daarvan bewust en neem maatregelen → Extra centreerringen/verticale ribben tussen de ringen om extra lijmoppervlak te maken.
Er stond niet, dat het niet zo moest...
Wade Thomas:
Build it and send it up how you want! Screw up or not, it's just about the fun of it all.
This is my favorite rocket on the planet built by my girlfriends daughter.
Fin Aligfnment guide gluid to body tube...
Foto: Wade Thomas (USA)